“Ιερά Μονή Παναγιάς Οδηγήτριας”
Οι μαθητές του Σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν την Ιερά Μονή Παναγιάς Οδηγήτριας που βρίσκεται πάνω στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων Ορέων στα νότια του νομού Ηρακλείου. Είναι ανδρική μονή και είναι προσβάσιμη μέσω του χωριού Σίβας της Μεσαράς. Ιδρύθηκε το 14ον αιώνα και σχετίζεται με την οικογένεια των Καλλέργηδων στους οποίους ανήκε. Θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Κρήτης αφού αναφέρεται σε έγγραφο του Δουκικού Αρχείου του Χάνδακα (Ηράκλειο) το 1393. Στην Μονή υπάγονται και πλήθος ερημητηρίων, αλλά και εξωκκλησιών με αξιόλογες τοιχογραφίες.
Αφού εκκλησιάστηκαν όσα παιδιά ήθελαν, επισκεφτήκαμε τον πύργο του Ξωπατέρα. Ένας από τους μοναχούς της Μονής επί Τουρκοκρατίας ήταν ο θρυλικός Ξωπατέρας ή Ξέπαπας, όπως ονομάστηκε ο Ιωάννης Μαρκάκης ή πατήρ Ιωάσαφ, ο οποίος γρήγορα γνωρίστηκε με τους Κρητικούς επαναστάτες που αντιμάχονταν τους Τούρκους: Κόρακα, Μαλικούτη, Μαστραχά, Ρωμανό, Τσακίρη, Σκουντή και άλλους. Οι ηρωικές πράξεις του Ιωάσαφ αρχίζουν να γίνονται γνωστές από το 1810 ενώ μετά από εκβιασμούς και απειλές των Τούρκων ο μητροπολίτης τον καθαίρεσε δηλαδή τον έκανε ξέπαπα ή ξώπαπα και από εκεί έχει μείνει και το προσωνύμιο «Ξωπατέρας». (Μια άλλη εκδοχή λέει ότι ο μητροπολίτης καθαίρεσε τον Ιωάσαφ επειδή σκότωσε κάποιον Τούρκο γενίτσαρο που μίλησε προσβλητικά για την αδελφή του). Μετά την θανάτωση του αιμοσταγή και τυραννικού γενίτσαρου «Αργολίδη» από τον Ξώπαπα, οι Τούρκοι αποφάσισαν να εξορμήσουν εναντίον της Οδηγήτριας τον Φεβρουάριο του 1828. Το τέλος του ήταν ηρωικό όταν έβαλαν φωτιά στον πύργο και αναγκάστηκε να βγει και να πολεμήσει με το όπλο στο ένα χέρι και το σπαθί του στο άλλο.
Επίσης, στο συγκρότημα υπάρχει φουρνόσπιτο, ελαιοτριβείο, πατητήρι, αποθήκες, τυροκέλι (κελάρι για τυριά), πηγάδι, ξενώνας (παλιό ηγουμενείο), το ηγουμενείο με τη βιβλιοθήκη, τα κελιά των μοναχών, αλλά και οι τάφοιτων πατέρων της μονής.
Πριν επιστρέψουμε στο σχολείο, επισκεφτήκαμε τον τάφο του ήρωα της Επανάστασης Μιχαήλ Κόρακα. Ο τάφος του σεμνός και απέριττος βρίσκεται στην πλατειά του χωριού Πόμπια παραπλεύρως της εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου και του Ηρώου. Ο Μιχάλης Καρούζος γεννήθηκε το 1797 στην Πόμπια. Την επωνυμία «Κόρακας» πήρε από τους Τούρκους επειδή έπεφτε πάνω τους τούς στα γιουρούσια θυελλώδης και τους έφερνε την καταστροφή και το θάνατο.
